هدف از شیب بندی ساختمان چیست؟
1402/12/26 ساعت 19:45:24
اصول شیب بندی ساختمان
شیب بندی از جمله جزئی ترین و مهم ترین مواردی است که در طراحی یک ساختمان ، محوطه و ... باید به آن توجه داشت. شیب بندی حرکت و خروج آب از محوطه مدنظر را فراهم می سازد.
هدف از شیب بندی ساختمان چیست؟
مهم ترین هدف از شیب بندی ساختمان تخلیه آب است. این شیب بندی در فضاهای مختلف ساختمان انجام می شود از جمله : حمام ، دستشویی ، آشپزخانه ، بام ، پیاده رو سازی ، محوطه سازی و ... شیب بندی چه در فضای خارجی و چه در فضای داخلی باید از اصول مشخصی تبعیت کند.
پلان شیب بندی در شیب بندی ساختمان
پلان شیب بندی از جمله مهم ترین مولفه ها در شیب بندی ساختمان به شمار می رود. همچنین علاوه بر دیوارهای خارجی ، مسیر شیب بام به سمت ناودان ها ، خرپشته و فضاهای نورگیر از قسمت های بام بیرون آمده اند.
شیب بندی سرویس بهداشتی
شیب بندی سرویس بهداشتی از جمله بخش های مهم شیب بندی ساختمان است. اهمیت خروج آب در محوطه هایی نظیر حمام بر همه روشن است. شیب بندی حمام باید به طرف کف شور طراحی شود. محل کف شور معمولا در قسمت مرکزی حمام قرار دارد. در صورتی که ابعاد حمام کم باشد شیب بندی با کم یا زیاد کردن ملات تعبیه شده در پشت موزاییک مورد نظر ایجاد می گردد اما اگر ابعاد حمام زیاد باشد شیب بندی به جای کم یا زیاد کردن ملات پشت یک موزاییک خاص با شمشه گیری به طرف کف شور انجام می شود.
در سرویس بهداشتی کاسه توالت باید پایین تر از سایر قسمت ها قرار بگیرد. در چنین شرایطی پس از فرش کف ، آب به آسانی و با سرعت مناسب به سمت کاسه توالت سرازیر می شود. رعایت این نکات در شیب بندی و طراحی محل قرار گیری کاسه توالت ضروری است.
شیب بندی چهارطرفه
شیب بندی چهارطرفه از جمله روش های فراگیر در شیب بندی ساختمان است. در شیب بندی چهارطرفه دیواره ای با اندازه پنج متر در پنج متر چیده می شود که این دیواره حدودا 2متر ارتفاع دارد و در مرکز آن کرمی با ارتفاع 2 سانتی متر تعبیه می شود. با کشیده شدن این کرم به گوشه های ریسمان باعث می شود تا شیب حاصل گردد.
در راستای ریسمان شیب دار شمشه گذاری صورت می پذیرد همچنین از خاک دو نم برای پر کردن متن شمشه استفاده می شود. پس از پر کردن متن شمشه با استفاده از خاک دو نم ، سطح پر شده با بکارگیری شمشه آهنی و یا شمشه چوبی شمشه کش می شود و به این ترتیب شیب چهارطرفه به وجود می آید.
کانال های تاسیساتی و شیب بندی ساختمان
در شیب بندی ساختمان در نظر داشتن شرایط کانال های تاسیساتی ضروری و دارای اهمیت است. کانال های تاسیساتی شامل لوله های برق رسانی ، کابل های آنتن ، کابل های برق ، لوله های آب سرد ،لوله های آب گرم ، لوله های فاضلاب ، لوله های آب باران ، هوا کش و ... قرار می باشند.
هیراد تولید کننده درب فلزی، درب پارکینگ، درب ریلی، درب حیاط، درب لابی، درب ضد سرقت، سایبان خودرو، سایبان ماشین، بارانگیر، ساختمان پیش ساخته، کانکس و ساندویچ پانل
شیب بندی در جهت بخش های میانی پشت بام
شیب بندی ساختمان در دو حالت انجام می شود. یکی شیب بندی در جهت بخش های میانی پشت بام و دیگری شیب بندی در جهت کناره و یا گوشه های پشت بام.در حالت اول لوله های آب باران در میان ستون های آجری ساخته شده و در بخش های میانی ساختمان تعبیه می شوند.
از جمله موارد حائز اهمیت در این مرحله می توان به محاسبات مربوط به مجاری آب و طراحی آن اشاره کرد. دقیق اجرا شدن این موارد تاثیر مستقیمی بر بهبود کیفیت شیب بندی ساختمان خواهد داشت. همچنین مسئله کشش سریع از مهم ترین نکاتی است که باید در طراحی مربوط به این مرحله توجه کرد.
بطور کلی ناودان باید به نحوی انتخاب شود که بعد از مرحله عمودی بتواند جریان آب را بدون اشکال در مسیر لازم تسهیل و تسریع کند. بنابراین انتخاب ناودان و شیب بندی در جهت بخش های میانی پشت بام باید به نحوی باشد که بعد از مرحله عمودی از کمترین لوله گذاری افقی تا چاه فاضلاب استفاده شود.
شیب بندی بخش های میانی در غیاب ستون های میانی
شیب بندی در جهت بخش های میانی پشت بام بطوری که در ساختمان ستون های میانی وجود نداشته باشد ضروری است. در چنین شرایطی حرکت آب باران جمع شده در پشت بام به سمت سرویس و آب ریزها بیشتر از سایر حالت ها است.بنابراین طراحی دقیق شیب بندی به منظور تسریع خروج آب باران و کنترل جریان آب از اهمیت بالایی برخوردار است.
در صورت غیاب ستون های میانی در طراحی ساختمان لوله های جداگانه ای به عنوان لوله های آب باران از جدار لوله های فاضلاب آب ریزها به سمت پشت بام بر می گردد.عدم اتصال لوله های آب باران و لوله های فاضلاب در این طراحی ضروری است چرا که در صورت اتصال این لوله ها، گازهای حاضر در چاه فاضلاب به آسانی از طریق لوله هایی که بالا می رود به سطح پشت بام می رسد.
شیب بندی در جهت کناره های پشت بام
شیب بندی در جهت کناره ها و یا گوشه های پشت بام است. در شرایطی که ساختمان موقعیتی در مرکز محوطه و یا حدود آن داشته باشد کاربردی خواهد بود. در صورتی که موقعیت ساختمان در مرکز محوطه پیش بینی شده باشد باید لوله آب باران را به سوی آن و در مسیر و محلی مشخص تعبیه کرد. در این حالت شیب بندی از وسط پشت بام به سمت کناره ها و گوشه ها و در نهایت به سمت سوراخ ناودانی خواهد بود.
پوکه معدنی در شیب بندی ساختمان
پوکه معدنی از جمله مصالح اصلی در شیب بندی به شمار می رود. این پوکه ها در واقع گدازه های آتشفشانی هستند که دمایشان بعد از رسیدن به سطح زمین کاهش یافته و سرد می شوند. وزن حجمی پوکه معدنی به دلیل حفره های فراوان از 1 کمتر است .
یکی از مهم ترین کاربردهای پوکه معدنی شیب بندی است. از پوکه معدنی به عنوان مصالح ساختمانی در شیب بندی پشت بام ، شیب بندی کف طبقات فوقانی و ... به صورت فراگیر استفاده می شود. استفاده از این پوکه ها به دلیل عایق حرارتی بودن دارای اهمیت است.
تاثیر محیط درطراحی شیب بندی ساختمان
از دیگر عوامل مهم در شیب بندی ساختمان ها تاثیر محیط بر طراحی و مهندسی شیب بندی است. طراحان باید به این نکته توجه داشته باشند که طراحی شیب بندی در مناطق سردسیر نیازمند مقدماتی خاص و در مناطق گرمسیر نیازمند مقدماتی دیگر است.
در مناطق سردسیر جلوگیری از یخ زدن آب روهای تعبیه شده در سیستم شیب بندی ضروری است به این ترتیب در این مناطق شیب بندی سقف را به نحوی پیاده می کنند تا آب روها در قسمت آفتاب گیر در سقف قرار بگیرند. توجه به عواملی از این قبیل در طراحی شیب بندی در پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی و تسهیل خروج آب از اهمیت بالایی برخوردار است که باید به آن توجه کرد.
کف خواب
کف خواب از جمله قطعات مهم در شب بندی ساختمان می باشد. کف خواب یک قطعه فلزی است. این قطعه بطور معمول از آهن ، ورق گالوانیزه و یا مس ساخته می شود. کف خواب مسی در ساختمان های مهم کاربرد بیشتری دارد.
کف خواب می تواند فرم های مختلفی داشته باشد که بسته به کاربرد و محل مصرف آن تعیین میشود. هدف از به کارگیری کف خواب هدایت آب باران به سمت ناودان است و دنباله کف خواب باید در داخل خود ناودان ادامه داشته باشد. البته همه قسمت های کف خواب باید به عایق آغشته شده باشد.
درصد شیب
از دیگر پارامترهای مهم در شیب بندی ساختمان درصد شیب است. انتخاب اصولی درصد شیب از جمله مهم ترین نکاتی است که به منظور تسهیل و تسریع خروج هر چه بهتر آب باید مورد توجه طراحان قرار بگیرد. درصد شیب در پلان های شیب بندی نشان مشخصی دارد. این درصد با یک فلش که نشانگر جهت حرکت و مسیر هدایت آب است و مقدار شیب در نظر گرفته شده در کنار آن نشان داده می شود. علاوه براین مقدار شیب تعیین شده در گوشه های مختلف بام ها با کدگذاری ثبت می شود.
اهمیت تعداد ناودان ها در شیب بندی ساختمان
از دیگر موارد مهم در شیب بندی ساختمان که مدنظر قراردادن تعداد ناودان است. از ناودان به منظور جمع آوری آب و هدایت آن به خارج از بام استفاده می شود. تعداد ناودان بر اساس بزرگی و کوچکی بام تعیین می شود. اگر سطح بام وسیع باشد به همان اندازه آب بیشتری در آن جمع میشود و در نتیجه به تعداد ناودان بیشتری نیاز خواهد بود. برای هر صد متر مربع از مساحت بام حداقل تعبیه یک ناودان ضروری است. بنابراین تعداد ناودان از جمله موثرترین پارامترها در خروج آب از بام است.
بهترین محل تئوری قرارگیری ناودان
علاوه بر تعداد ناودان عامل مهم دیگر انتخاب درست محل قرارگیری آن در مرکز بام ارزیابی می گردد. دلیل آن که مرکز بام به عنوان بهترین محل قرارگیری ناودان ارزیابی میشود که فاصله یکسان آن از سایر نقاط است. با قرار گرفتن ناودان در مرکز بام بار کلی سقف در تمام نقاط تقریبا بطور یکسان پخش می شود در واقع با این کار توزیع بار در سقف یکنواخت خواهد شد.
محل قرارگیری ناودان در عمل
با توجه به آن چه گفته شد محل قرارگیری ناودان چه در توزیع بار در سقف و چه در کنترل خروج آب از سقف دارای اهمیت فراوان است.در صورتی که ناودان در مرکز بام قرار نگیرد نسبت به یک نقطه از بام دورتر و نسبت به نقطه دیگر نزدیک تر خواهد بود، در نتیجه به همان نسبت بار نقطه دورتر بیشتر خواهد شد. با در نظر داشتن تمام محدودیتی که از چگونگی طراحی ساختمان ناشی می شود محل قرار گیری ناودان باید به نحوی انتخاب شود تا حد امکان فاصله یکسانی از تمام نقاط داشته باشد.
اهمیت بازوی کشش در شیب بندی ساختمان
بازوی کشش از دیگر مواردی است که در شیب بندی یک ساختمان باید مورد توجه طراحان قرار بگیرد. فاصله افقی از دیوار دست انداز بام تا محل قرارگیری ناودان بازوی کشش می باشد. مهم ترین نکته در طراحی بازوی کشش آن است که نباید طول بازو بیش از 7 متر باشد چرا که بار مرده سقف سنگین خواهد شد.
علائم قراردادی متداول در شیب بندی ساختمان
در شیب بندی ساختمان علائم مختلفی به منظور نشان دادن مشخصات شیب بندی به کار گرفته می شود. علامت آب رو از جمله این علائم است . علامت آب رو در واقع محل آب رو مشخص می کند و این محل را با دایره کوچکی به قطر 10 سانتی متر نشان می دهد.
علامت شیب و درصد شیب از دیگر نشانه در شیب بندی ساختمان است. علامت شیب در واقع یک فلش است که جهت جریان آب را از کناره های بام به طرف آب رو مشخص می کند. درصد شیب روی فلش جهت حرکت آب رو روی مسیر شیب نشان داده می شود. کد ارتفاعی کف تمام شده پشت بام درست در کنار آب رو با علامت مخصوص خود نمایش داده می شود. این کد همچنین در کناره های بام ضمن محاسبه ارتفاع شیب نوشته می شود.
ضمنا عددی که روی تراز همجوار آب رو نوشته می شود در واقع همان عدد کف پشت بام است و عددی که روی علامت تراز در کناره های بام نوشته می شود عددی است که بعد از محاسبه ارتفاع شیب به دست آمده است.
ساخت ماهیچه در کناره ها درشیب بندی ساختمان
ساخت ماهیچه در کناره ها ، گوشه ها و کنج ها ازدیگر موارد مهم در شیب بندی است. هدف از ساخت ماهیچه در گوشه ها پیش از هر چیز جلوگیری و ممانعت از نفوذ رطوبت در محل اتصال دیوار جان پناه و پشت بام است. این رطوبت از بارش باران و برف و جمع شدن آب ناشی می شود.
علاوه بر جلوگیری از نفوذ رطوبت ، ساخت ماهیچه در کناره ها در واقع نوعی اجرای ساده عایق کاری است. در این روش کنج های اتصال باید با استفاده از ملات ماسه و سیمان و در زاویه 45 درجه و به شکل مورب ساخته شود. با رعایت این نکات آب جمع شده ناشی از بارش باران و برف در کنار دیوارها جمع نمی گرددو به سرعت تخلیه می شود.
بتن سبک در شیب بندی ساختمان
اصطلاحا بتن سبک به بتنی گفته می شود که در دانه بندی آن از مصالح سبکی نظیر پوکه یا سنگ هایی حاوی تخلخل استفاده شده باشد. این بتن نقش مهمی در شیب بندی ساختمان دارد. پس از تعیین اندازه ، ارتفاع با استفاده از چند رگ آجر ایجاد می شود. در واقع در این مرحله ریسمانی از نقطه مورد نظر تا محل قرارگیری ناودان می کشند. از آن جا که ارتفاع محل قرارگیری ناودان صفر در نظر گرفته می شود این ریسمان شیب بام را مشخص می کند، آن گاه زیر ریسمان را با استفاده از موادی نظیر ملات ماسه ، سیمان و تکه های آجر پر می کنند.
کرم بندی در شیب بندی ساختمان
کرم بندی در واقع ادامه شیب بندی ساختمان با استفاده از بتن سبک است. در ریسمان کشی از سایر نقاط نیز از همان شیب بندی به کار رفته برای دورترین نقطه استفاده می شود و در واقع کرم بندی شیب بندی کلیه قسمت های بام به سمت ناودان اجرا می شود. پس از اجرای همه مراحل ذکر شده بین کرم ها با بتن سبک پر می شود و اجرای مهندسی شده این بخش به دقیق تر شدن شیب بندی نهایی کمک فراوانی می کند. در نتیجه هر چه کرم بندی بهتر انجام شود به همان اندازه عمر ایزولاسیون بیشتر خواهد بود.
